Abstract:
Analizy dokonywane przez autorki dotyczą codziennego życia szkoły, które ujęto w perspektywie subiektywnej,
czyli badano je w percepcji uczniów, doświadczających w sposób specyficzny różnych sytuacji szkolnych,
ze względu na ich nieuprzywilejowaną pozycję w jej strukturze społecznej (instytucja totalna). Perspektywa
patrzenia na codzienność szkoły, przyjęta w tym opracowaniu, odnosi się głównie do oceny szkoły jako instytucji
(totalnej), sposobu jej zorganizowania i warunków realizowania podstawowych jej funkcji, dokonywanej
przez uczniów (skojarzenia poznawcze i emocjonalne, związane z życiem codziennym szkoły). Codzienność życia w szkole jest postrzegana przez uczniów jako dokuczliwa, trudna i niesatysfakcjonująca, stąd przyjmują oni wobec życia szkolnego postawy wycofujące, ucieczkowe. Szkoła nie stanowi środowiska „wyboru”, ale środowisko „przymusu”. Uzyskane wyniki świadczą też o zdecydowanej przewadze waloryzacji negatywnej, wysokim poziomie waloryzacji ambiwalentnej i bardzo niskim poziomie waloryzacji pozytywnej. Ocena emocji pojawiających się w odniesieniu do życia codziennego szkoły wskazuje na zdecydowaną dominację emocji negatywnych nad pozytywnymi oraz wyraźną przewagę emocji o charakterze pasywizującym nad emocjami stymulującymi do działania (konstruktywnego lub destrukcyjnego). Codzienność szkolna jest dla uczniów wysoce frustrująca, a przy tym ewokuje postawy bierne i bezradnościowe (pozorne przystosowanie) wobec nieakceptowanych sytuacji szkolnych wywołujących frustrację, nie motywując do działań aktywnie zmieniających kształt szkoły.
Description:
The authors of this paper present analyses of everyday school life as seen from the perspective of students
who, due to an unprivileged position in a school’s social structure (a total institution), encounter various school
situations. Providing students’ perspective on school everyday life, the present authors focus predominantly
on the ways the examined individuals evaluate school as an institution (a total one), view its organizational
structure and the conditions in which its fundamental functions are fulfilled (students’ cognitive and emotional
associations related to everyday school life). As a result of the studies it was discovered that students view everyday school life as unbearable, hard and unsatisfactory, and consequently they adopt such attitudes as withdrawal or escape. School is perceived as
the environment that favours “obligation” rather than an “option”. The research results also reveal a strong
tendency among the subjects towards negative and ambivalent valorization, and a very low level of positive
valorization. Analysis of the students’ emotions related to school everyday life indicated that negative emotions
prevail over positive ones, and the examined individuals tend to display passive (destructive) emotions rather
than the ones which stimulate them to take action (constructive emotions). The research results prove that
school everyday life is extremely frustrating for students. Moreover, it engenders such attitudes as helplessness
(feigned adaptation) and passivity, which the students adopt in response to highly unacceptable school
situations which evoke frustration; and fails to motivate them to take actions aimed at reshaping school.
