Abstract:
Zjednoczone Niemcy stanęły przed koniecznością sformułowania kierunków polityki zagranicznej i, co szczególnie istotne dla sojuszników, polityki bezpieczeństwa. W sąsiednich państwach, między innymi w Polsce, pojawiły się obawy o ponowne wkroczenie Niemiec na drogę militaryzmu i ekspansjonizmu. Obawy budził zwiększony potencjał terytorialny i demograficzny, a przede wszystkim ostateczne wyzwolenie się Niemiec z powojennych ograniczeń wynikających z umów między mocarstwami. Z drugiej strony sojusznicy, szczególnie Stany Zjednoczone, oczekiwali od Niemiec zaangażowania militarnego w stabilizowanie sytuacji na świecie. W literaturze przedmiotu badacze zarysowali trzy główne koncepcje dotyczące pozycji Niemiec w światowym systemie bezpieczeństwa, Groβmacht, Mittelmacht i Zivilmacht. W praktyce kolejne rządy zjednoczonych Niemiec podejmowały decyzje, których znamiona są charakterystyczne dla wszystkich trzech koncepcji. Widoczna była jednak tendencja przejmowania przez Niemcy coraz większej odpowiedzialności za światowe bezpieczeństwo. Użycie siły zbrojnej każdorazowo poprzedzała jednak szczegółowa analiza i debata, w której coraz mniejsze znaczenie odgrywała historia Niemiec.
